Żona Mikołaja - pani Mikołajowa

Pani Mikołajowa – żona Świętego Mikołaja. Zgodnie ze świąteczną tradycją wspólnie z elfami wypieka herbatniki oraz pomaga Mikołajowi w przygotowywaniu zabawek dla dzieci a także rozdaje prezenty dla najgrzeczniejszych chłopaków. Jej imię jest tajemnicą, chociaż bywa nazywana Mary[1], Jessica, Layla, Annette, Emma albo Marta.
Jej postać jest literackim wytworem Jamesa Reesa (1849), a spopularyzował ją wiersz Goody Santa Claus on a Sleigh Ride (1889) Katharine Lee Bates.
 Od tego czasu pani Mikołajowa zaczęła pojawiać się w opowiadaniach, filmach i telewizji.
Żona Świętego Mikołaja po raz pierwszy została wspomniana w krótkim opowiadaniu Jamesa Reesa, A Christmas Legend (1849). Historia opowiada o starszym mężczyźnie oraz jego żonie, którzy w Wigilię Bożego Narodzenia udzielają schronieniem strudzonym podróżnikom. Następnego dnia rano dzieci wędrowców znajdują w domu mnóstwo prezentów, a para ujawnia, że nie są tymi, za których ich wzięto, czyli Świętym Mikołajem oraz jego żoną. Okazuje się, że to ich dawno nie widziana córka i jej mąż w przebraniu. W wierszu pani Mikołajowa ma na imię Gertruda, ale używa imienia Jessica.

W 1851 r. na stronach Yale Literary Magazine po raz pierwszy pani Mikołajowa została wspomniana z nazwiska. Autorem tego tekstu był student, który podał jedynie swoje inicjały A. B.
Przelotnie do pani Claus odniesiono się też w eseju zamieszczonym w czasopiśmie Harper's Magazine w 1862 r. oraz w komicznej powieści The Metropolites (1864) Roberta St. Clara. Pojawia się tam jako kobieta w ubrana w wysokie kozaki, tuzin krótkich czerwonych halek oraz duży, stary słomiany beret.
Kobieta, która może być panią Mikołajową pojawia się także w książce dla dzieci Lill in Santa Claus Land and Other Stories napisanej przez Ellis Towne, Sophie May i Ella Farman, a opublikowanej w 1878 r. w Bostonie.
Największą popularność pani Mikołajowej przyniósł wiersz Katharine Lee Bates, Goody Santa Claus on a Sleigh Ride (1889). W wierszu tym Pani Claus udaje się ze Świętym Mikołajem w wigilijną podróż i pomaga mu w dostarczaniu prezentów. W czasie, gdy Mikołaj roznosi podarki, ona zajmuje się reniferami. W końcu postanawia sama uszczęśliwić jakieś dziecko i błaga Mikołaja, żeby pozwolił jej zejść przez komin. Ten niechętnie się na to zgadza. W domu jednego z biednych dzieci pani Claus ceruje podartą pończochę i zostawia świąteczne prezenty. Następnie razem z Mikołajem wraca do domu i stwierdza, że jest bardzo szczęśliwa, że mogła pomóc.
Od 1889 r. czyli od czasu wydania wiersza Bates, pani Mikołajowa zaczęła być coraz częściej przedstawiana jako dość krępa, sympatyczna i siwowłosa kobieta, pozostająca w cieniu Św. Mikołaja.
W latach 60-tych postać pani Claus ponownie pojawiła się w mediach za sprawą Phyllis McGinley i jej książki dla dzieci How Mrs. Santa Claus Saved Christmas. Dzisiaj panią Mikołajową zwykle można zobaczyć w filmach animowanych, na świątecznych kartkach pocztowych, ozdobach choinkowych, przedstawieniach szkolnych, paradach oraz w domach towarowych. Często przedstawiana jest jako spokojna, życzliwa i cierpliwa osoba, będąca niejednokrotnie przeciwieństwem Świętego Mikołaja, który bywa zbyt energiczny.

Literatura

•     Mrs. Santa Claus, Militant, Bell Elliott Palmer, 1914
•     Wielka przygoda pani Mikołajowej (The Great Adventure of Mrs. Santa Claus), Sarah Addington i Gertrude A. Kay, 1923
•     The Story of Santa Claus and Mrs. Claus and The Night Before Christmas, Alice i Lillian Desow Holland, 1946
•     Jak pani Mikołajowa uratowała święta (How Mrs. Santa Claus Saved Christmas), Phyllis McGinley, 1963
•     Pani Mikołajowa (Mrs. Santa Claus), Penny Ives, 1993
•     A Bit of Applause for Mrs. Claus, Jeannie Schick-Jacobowitz, 2003
•     Historia pani Mikołajowej (The Story of Mrs. Santa Claus), Bethanie Tucker i Crystal McLaughlin, 2007
•     Mrs. Claus Takes A Vacation, Linas Alsenas, 2008
•     What Does Mrs. Claus Do? , Kate Wharton i Christian Slade, 2008

Filmy

•     Pierwszym filmem, w którym pojawiła się pani Mikołajowa był Święty Mikołaj wyrusza na podbój Marsa (1964) z Doris Rich.
•     W 1984 r. w filmie The Night They Saved Christmas, June Lockhart wcieliła się w żonę Św. Mikołaja, która opiekowała się dziećmi odwiedzającymi biegun północny.
•     W filmie Santa Claus: The Movie (1985) Judy Cornwell zagrała ważną rolę pani Mikołajowej.
•     W 1993 r. w filmie Miasteczko Halloween, pani Claus przygotowuje drugie śniadanie swojemu mężowi.
•     W filmach Śnięty Mikołaj 2 (2002) oraz Śnięty Mikołaj 3: Uciekający Mikołaj z Timem Allenem w roli głównej w panią Mikołajową wcieliła się Elizabeth Mitchell.
•     W 2007 r. Miranda Richardson zagrała panią Mikołajową w filmie Fred Claus: Brat Świętego Mikołaja.