Christmas in Denmark, święta w Danii

Adwent, czyli czas oczekiwania

Obchody Świąt Bożego Narodzenia w Danii rozpoczynają się od adwentowego wieńca. Wieniec ten ma cztery świece, które zapalane są po kolei w cztery niedziele poprzedzające Wigilię. Adventus to słowo łacińskie oznaczające nadejście. Jest ono związane z odliczaniem czasu do Bożego Narodzenia, czyli narodzin Jezusa Chrystusa. Tradycyjny wieniec adwentowy wykonany jest z gałązek świerkowych, często przystrojonych czerwonymi owocami, świerkowymi szyszkami, białymi świecami i czerwonymi wstążkami, którymi wieniec mocowany jest u sufitu. Co ciekawe, ten zwyczaj jest coraz bardziej popularny w Polsce. Spotykamy się z nim głównie w Kościołach.

Świąteczna matematyka, czyli o magicznej cyfrze 24


Do duńskich tradycji bożonarodzeniowych należy także zapalanie świecy-kalendarza. Świeca taka ma podziałkę złożoną z 24 kresek ozdobionych zwykle motywami jodły i tańczących skrzatów (nisser) w czerwonych czapeczkach i żółtych chodakach. W większości domów świece te zapalane są 1 grudnia, bardzo często przy śniadaniu.

Obowiązek zdmuchnięcia świeczki w porę, zanim zacznie topić się kreska oznaczająca następny dzień, zazwyczaj spoczywa na najmłodszych członkach rodziny.

Dodatkowo dzieci dostają specjalne adwentowe kalendarze (inna nazwa to bożonarodzeniowe kalendarze). Co roku również popularne stacje telewizje emitują programy dla najmłodszych, które mają 24 odcinki. I z pewnością umilają oczekiwanie na święta!

Duńczycy listy piszą...


W Polsce ten zwyczaj niestety zanika, natomiast w Danii wciąż jest żywy! Duńczycy chętnie wysyłają kartki świąteczne do swoich krewnych i znajomych. Dodatkowo sami wymyślają bożonarodzeniowe życzenia i nie korzystają z gotowych szablonów!
Co ciekawe, to z Danii pochodzą najstarsze pieczęcie świąteczne. Od 1904 roku są one kopiowane w wielu krajach. Co roku projektują je wybitni artyści, a wśród sławnych projektantów jest też duńska królowa Małgorzata II, która przy wielu okazjach dowodziła swoich niezwykłych artystycznych uzdolnień.

Noc Świętej Łucji


Święta Łucja to w kościele katolickim patronka światła. Poświęcona jej noc obchodzona jest z 12 na 13 grudnia, zwłaszcza w szkołach, domach starców, szpitalach i innych instytucjach w całej Danii. Podczas tego święta odbywają się procesje małych dziewczynek i tradycyjne śpiewy.
Co ciekawe, ten dzień był obchodzony także w Polsce, szczególnie u górali podhalańskich. Uważali oni, że od Łucji (13 grudnia) na wschodzie przestaje ubywać dnia (a tylko na zachodzie skraca się on jeszcze do 21 grudnia). Sądzili oni, że dzień świętej Łucji był porą graniczną, sprzyjającą czarom i mocom nieczystym. Dlatego tego dnia okadzano dom i obejście, pieczono placki z zielem, które podawano zwierzętom, aby czarownice i guślarze podczas długiej nocy nie mogli wyrządzać szkód.

Święta od kuchni - piwo, wypieki i wykwintne dania


Każdy piwosz, oprócz odwiedzenia Oktoberfestu, powinien spędzić okres przedświąteczny w Danii, ponieważ co roku w listopadzie sławne duńskie browary, Carlsberg i Tuborg wypuszczają na rynek nowe świąteczne piwo.

Jest ono ciemniejsze i mocniejsze niż tradycyjny lager i prezentowane jest w uroczysty sposób podobnie jak francuskie beaujolais nouveau.

Piwo jest ważnym elementem wielu tradycyjnych duńskich lunchów, które każda firma zatrudniająca więcej niż jednego pracownika wydaje w grudniu.

Ważnym punktem świąt jest oczywiście jedzenie. Smakosze i miłośnicy wyrafinowanych dań z pewnością nie będą rozczarowani, bowiem święta Bożego Narodzenia w Danii to prawdziwy festiwal niezwykłych smaków. Tradycyjna duńska kuchnia oferuje szeroki wybór dań na zimno i na ciepło. Należą do nich: łosoś i śledź przyrządzone na wiele różnych sposobów, krewetki, homary, kraby, filety z gładzicy w sosie, smażone kiełbaski (medisterpolse) i klopsiki (frikadeller) z czerwoną kapustą i buraczkami, pieczeń wieprzowa i boczek z jabłkami, polędwica wieprzowa z łagodną cebulą, czarny pudding z syropem, pasztet z wątróbek z boczkiem i pieczarkami, hamburger z jajkiem sadzonym, smażona kaczka, sałatka z kurczaka i owoców, różnego rodzaju sery oraz ryż z sosem wiśniowym.

Niezbędnym elementem świątecznego menu są również wypieki. Są to na przykład ciasteczka imbirowe, biszkopty waniliowe czy pączki.

Święta w Danii - czas choinek ....


W okresie przedświątecznym często odnajdujemy w sobie artystę. Również w Danii okres przedświąteczny to czas dekoracji domów i przystrajania świątecznego drzewka - choinki.
Większość Duńczyków kupuje swoje drzewka na ulicznych straganach. W całym kraju są wyznaczane specjalne place na targowiska choinek, a ich sprzedażą często zajmują się skauci, którzy uzupełniają w ten sposób swoje fundusze przeznaczane na cele dobroczynne.
Warto podkreślić znaczenie świątecznego drzewka w duńskim domu, ponieważ jedną z Bożonarodzeniowych tradycji jest taniec wokół drzewka.

Wigilia przed Wigilią


Noc poprzedzająca Wigilię ma w Danii niezwykłą atmosferę. Dla wielu ludzi zaczyna się czas wolny od pracy i wykorzystują oni tę okazję, by spotkać się z przyjaciółmi i krewnymi, z którymi ze względu na inne zobowiązania nie będą mogli się zobaczyć w czasie świąt. Dają sobie wówczas drobne upominki, a dzieci otrzymują ableskiver (ciasteczka wypiekane w specjalnej brytfannie) z polewą cukrową, dżemem lub syropem klonowym. W menu jest także risengrod (ryż gotowany w mleku) z cukrem, cynamonem i odrobiną masła. Do tego podaje się również hvidtol (duńskie domowe piwo, słabo sfermentowane). Jest to radosny czas oczekiwania na Wigilię.

Ten magiczny czas


Kolację wigilijną podaje się dość wcześnie. Większość ludzi jada w Wigilię pieczoną kaczkę, gęś lub wieprzowinę z chrupiącą skórką. Kaczka lub gęś faszerowana jest jabłkami i suszonymi śliwkami i podawana z ziemniakami, czerwoną kapustą, buraczkami i żurawinową konfiturą. Na deser podaje się ryż a l’amande z gorącym wiśniowym sosem lub „risengrod”.
W misie z deserem ukryty jest migdał. Szczęśliwy znalazca migdała otrzymuje specjalny prezent.

Wiele ludzi uczestniczy również w świątecznej mszy. Niestety nie zawsze z pobudek religijnych, ale z artystycznych, ponieważ można wtedy posłuchać pięknej muzyki i jeszcze bardziej poczuć świąteczny nastrój. Co ciekawe, większość Duńczyków zna na pamięć słowa swoich kolęd. Być może wynika to z faktu, że uczą się ich w szkole.
Oczywiście nieodłącznym elementem świąt są prezenty. Daje się je w Dzień Bożego Narodzenia, czyli 25 grudnia. Ten dzień jest czasem relaksu i odpoczynku. Wizyty krewnych rozpoczynają się od 26 grudnia.